#title Siber-panoptikon
#author Uyumsuz Ütopya
#SORTtopics internet, panoptikon
#date 08.08.2013
#source 02.05.2022 tarihinde şuradan alındı: [[https://isyananarsi.blogspot.com/2014/01/siber-panoptikon.html][isyananarsi.blogspot.com]]
#lang tr
#pubdate 2022-05-02T21:01:42



Foucault’un belirttiği panoptik teknikler -tek taraflı ya da ”azlar”ın ”çokları” izlediği (denetlediği) süreç- bedenlerin şebekeler, internet, ip’ye bürünmüş sanal parmak izleri (ipleyin ya da iplemeyin!) ile enformasyon koridorları içine sıkışarak ”siber-panoptikon”a dönüşmüştür günümüzde. Bu siber-panoptik durumla gözleyenin seyrine maruz kalınma durumu, gönüllülüğe ve ayartmaya çevrilmiştir. Panoptikonun temel işlevi izlenilenlerin belli bir mekan içinde tutulmasını sağlamak ve korunan mekan dışına olası bir sızıntıyı engellemek iken siber-panoptikon mekan/sınır izleğini ortadan kaldırır, hareket dolaşımı serbestliği yanılsaması ile özgür hareket dolaşımı sunuyormuş izlenimi yaratmaya çalışır. Böylelikle gözetim kitlesel olandan bireysele ve üstün körülükten ayrıntıya dönüşürken denetimin inceltilmiş haliyle karşılaşırız.

Siber-panoptikon ile panoptikondaki azların çokları izlemesi durumu tersine çevrilmiştir. Tv bunun en başat örneğidir. Bir avuç ”iktidar seçkini” (C.W.Mills’in kulakları çınlasın) siber-panoptikon denilen durumla izleyenden izlenilene dönüşmüştür. İnternette bu süreç bir yanılsamaya dönüşür ve gözleyen (seyirlik-olarak gözleyen) kişi aynı zamanda da gözlenen (denetim-olarak gözlenen) konumuna düşer. Fakat bu kez panoptik doğrudan gözetimin yerini siber-panoptik (baskıdan çok denetici) gözetim almıştır.